Πληροφορίες: Το πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του Κ.Ε.ΠΕ.Α. Κιλκίς “Τι θα φάμε σήμερα, τι θα τρώμε αύριο”, απευθύνεται σε μαθητές/τριες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Γυμνάσιο). Υλοποιείται στο χώρο του Κ.Ε.ΠΕ.Α. Κιλκίς και στο πεδίο δράσεων γύρω από αυτό (παρυδάτιο πλατανόδασος). Πρόκειται για ένα διαβαθμισμένο πρόγραμμα ανάλογα με το ηλικιακό και γνωστικό προφίλ της κάθε μαθητικής ομάδας. Αποσκοπεί στην εμπλοκή των μαθητών/τριών σε διαδικασίες διερεύνησης των διατροφικών τους συνηθειών, έτσι ώστε να κατανοήσουν τη σημασία της υγιεινής και γενικότερα της μεσογειακής διατροφής. Επίσης, να εφαρμόσουν τις αντιλαμβανόμενες γνώσεις και έννοιες που θα παρουσιαστούν στο πρόγραμμα, για υγεία και ποιότητα ζωής.
Οι μαθητές/τριες μέσα από τις καθημερινές διατροφικές τους συνήθειες εισάγονται σε έννοιες υγιεινής διατροφής αλλά και ταυτόχρονα σε έννοιες όπως τροφική αλυσίδα, οικοσύστημα και οικολογικό αποτύπωμα. Το πρόγραμμα υλοποιείται επίσης, εξαιτίας της ανησυχητικής τάσης για αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας τα τελευταία χρόνια σε παιδιά προσχολικής, σχολικής ηλικίας και στην εφηβεία. Επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να αντιληφθούν ότι η υιοθέτηση μιας καθημερινής υγιεινής διατροφής, σε συνδυασμό με κινητικές-βιωματικές δραστηριότητες θα τους βοηθήσει να αποφύγουν μελλοντικά προβλήματα υγείας και να αποκτήσουν μια καλή φυσική κατάσταση, υγεία, ποιότητα ζωής και περισσότερη επαφή με το φυσικό περιβάλλον.
Στόχοι του προγράμματος
- Γνωστικοί στόχοι: α) Να έρθουν σε επαφή με τον παραδοσιακό και το σύγχρονο τρόπο διατροφής. β) Να γνωρίσουν τις διατροφικές συνήθειες των λαών, σε τοπικό και σε παγκόσμιο επίπεδο. γ) Να κατανοήσουν έννοιες όπως η κατηγοριοποίηση των τροφών και τα θρεπτικά συστατικά τους. δ) Να γνωρίσουν στοιχεία σχετικά με την υγιεινή διατροφή, τη συχνότητα λήψης των διαφόρων κατηγοριών των τροφών π.χ. κρέας, φρούτα, λαχανικά, σε καθημερινή, εβδομαδιαία και μηνιαία βάση που προϋποθέτει σωστή μεσογειακή διατροφή στην παιδική και εφηβική ηλικία. ε) Να κατανοήσουν τα οφέλη της σωστής μεσογειακής διατροφής. ζ) Να γνωρίσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της διατροφής τους. η) Να γνωρίσουν ότι οι λανθασμένες διατροφικές συνήθειες είναι δυνατό να προκαλέσουν διαταραχές στην υγεία τους. θ) Να μπορούν να οργανώσουν ένα ατομικό ημερήσιο, εβδομαδιαίο και μηνιαίο πλάνο σωστής υγιεινής διατροφής για να εξασφαλίσουν ποιότητα ζωής.
- Συναισθηματικοί στόχοι: α) Να αναπτύξουν θετική στάση για την υιοθέτηση συνηθειών συστηματικής υγιεινής διατροφής. β) Να ευαισθητοποιηθούν ως προς τη σπατάλη τροφίμων και τις κοινωνικές διαστάσεις της (πείνα – ισότητα κ.λ.π.). γ) Να καλλιεργήσουν σεβασμό προς το φυσικό περιβάλλον και τα τοπικά προϊόντα.
- Ψυχοκινητικοί / Δεξιότητες: α) Να συμμετέχουν στη δημιουργία και κατασκευή της πυραμίδας της μεσογειακής διατροφής. β) Να καταγράψουν με πρακτικό τρόπο τη “διατροφική τους ημέρα” και να την παρουσιάσουν.
- Κοινωνικοί στόχοι: α) Να αναπτύξουν και να καλλιεργήσουν τη συνεργασία και το ομαδικό πνεύμα για την επίτευξη κοινών στόχων. β) Να συζητούν και να ανταλλάσσουν απόψεις για τις διατροφικές τους συνήθειες. γ) Να αναπτύξουν στάσεις υπευθυνότητας απέναντι στην κοινωνία (π.χ. συμμετοχή σε συλλογή τροφίμων για άπορες οικογένειες). δ) Να οργανώσουν μια σχολική δράση (π.χ. “ημέρα υγιεινού σνακ”, “παραγωγή ή/και αγορά τοπικών προϊόντων”, κ.α.).
Οι μαθητές/τριες αναμένεται: α) Να γνωρίσουν, ενδεικτικά, τις καθημερινές διατροφικές συνήθειες λαών από διάφορα μέρη του κόσμου. β) Να αναγνωρίσουν την αξία της υγιεινής διατροφής και να την εντάξουν στην καθημερινότητα τους. γ) Να προβληματιστούν για το είδος και την ποσότητα των διατροφικών προϊόντων που έχει ανάγκη ο άνθρωπος για να εξασφαλίσει ποιότητα ζωής. δ) Να μάθουν να φροντίζουν τον εαυτό τους στις καθημερινές διατροφικές τους συνήθειες. ε) Να αναγνωρίσουν την αναγκαιότητα της αειφορικής διαχείρισης των τροφών και να την εφαρμόζουν. ζ) Να γνωρίσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τις διατροφής τους.
Διάρκεια προγράμματος: (9:00 – 12:45). Ακολουθεί ενδεικτική περιγραφή του προγράμματος (ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα).
Ροή του προγράμματος
Α’ Φάση. Εγκαταστάσεις Κ.Ε.ΠΕ.Α. Κιλκίς (9:00 – 10:30)
Υποδοχή – Γνωριμία. Ενημέρωση για τη λειτουργία του Κ.Ε.ΠΕ.Α. Κιλκίς και για το θεσμό των Κ.Ε.ΠΕ.Α.
Δημιουργία ομάδων – Εισαγωγή. Με τυχαίο τρόπο οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες εργασίας και επιλέγουν γραμματέα ο οποίος συντονίζει, κρατάει σημειώσεις και εκπροσωπεί την ομάδα. Ενημέρωση για την έννοια της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και της ομαδοσυνεργατικής μάθησης.
Εισαγωγή στο πρόγραμμα. Αρχικά γίνεται μια εισαγωγική παρουσίαση στην οποία επιχειρείται η πρόκληση και το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων όπως την προβολή εκπαιδευτικού βίντεο και power point και τη συμμετοχή των μαθητικών ομάδων σε υπαίθριες δραστηριότητες. Παρουσιάζονται τα οφέλη της πυραμίδας της μεσογειακής διατροφής, η αναλογία των τροφικών συνδυασμών που τη χαρακτηρίζουν, σε ημερήσια, σε εβδομαδιαία και σε μηνιαία βάση, καθώς και οι τροφικές συνήθειες σε διαφορετικές χώρες του κόσμου.
Εργαστήριο – Δραστηριότητα: “Γνωριμία με τη Πυραμίδα της Μεσογειακής Διατροφής”. Αρχικά γίνεται παρουσίαση της πυραμίδας (κενή) και των καρτών με τις εικονιζόμενες τροφές με τον βιντεοπροβολέα. Μοιράζονται υλικά στις μαθητικές ομάδες, όπως χαρτόνια, μολύβια, στυλό, χάρακες κ.λ.π.) για τηνομαδοσυνεργατική δημιουργία της πυραμίδας. Επίσης, δίνονται σε κάθε ομάδα εργασίας καρτέλες με τις τροφές τις οποίες θα πρέπει να τοποθετήσουν κατάλληλα στην πυραμίδα (βάση, μέση και στην κορυφή). Στο τέλος της δραστηριότητας οι μαθητικές ομάδες καλούνται να παρουσιάσουν την πυραμίδα τους στην ολομέλεια των μαθητών/τριών, ενώ παράλληλα παρουσιάζονται στον πίνακα οι σωστές απαντήσεις.
Β” Φάση. Δραστηριότητες πεδίου (10:15 – 12:45)
Οι ομαδοσυνεργατικές δραστηριότητες πεδίου υλοποιούνται σε δασικό παραποτάμιο οικοσύστημα πεδινής περιοχής στους πρόποδες του βυζαντινού κάστρου, του Γυναικοκάστρου.
Δραστηριότητα. Βιωματική υπαίθρια δραστηριότητα προβληματισμού και γνώσεων για τις καθημερινές διατροφικές συνήθειες.
Συμπεράσματα – Προτάσεις. Παρουσιάζονται τα αποτελέσματα των δράσεων της κάθε ομάδας στην ολομέλεια των μαθητών/τριών. Εξάγονται τα συμπεράσματά και σχολιάζονται οι διατροφικές συνήθειες και τα πιθανά καθημερινά προβλήματα.
Αναστοχασμός – Ανατροφοδότηση. Οι μαθητές/τριες συμπληρώνουν φύλλα αξιολόγησης για τη διερεύνηση της υλοποίησης των εκπαιδευτικών στόχων και τη βελτίωση του προγράμματος.
Σύνδεση του εκπαιδευτικού προγράμματος με τους 17 στόχους
Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών:
1ος στόχος: “Μηδενική φτώχεια”
2ος στόχος: “Μηδενική πείνα”
3ος στόχος: Καλή υγεία και ευημερία”
10ος στόχος: Λιγότερες ανισότητες”
12ος στόχος: “Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή”
17ος στόχος: “Συνεργασία για τους στόχους”
